مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در شهرهای ایران

زه برای دستیابی به توسعه پایدار شهری باید به نیازهای اجتماعی، محیطی و اقتصادی همچون مسکن مناسب، امید به داشتن شغل آبرومند و دائم، تحصیلات و غیره علاوه بر اهداف فیزیکی - کالبدی توجه نمود. یکی از جنبه های اجتماعی که به شکل گسترده ای در ادبیات برنامه ریزی شهری جهان راه یافته است موضوع کیفیت زندگی است. امروزه این موضوع نقطه کانونی مهمی حول بسیاری از پژوهش های شهری گردیده و مبحث بسیاری از مطالعات شهری را شکل داده است. به دلیل اهمیت این موضوع این تحقیق نیز همانند بسیاری از تحقیقات دیگر موجود در زمینه کیفیت زندگی با هدف مطالعه کیفیت زندگی در شهرهای ایران انجام شده است. قلمرو مطالعه تحقیق کلیه مراکز استان های ایران در سال 1390 می باشند. نوع تحقیق توسعه ای، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای، روش تجزیه و تحلیل داده ها کمی و کیفی و نرم افزارهای استفاده شده در تحقیق سیستم اطلاعات جغرافیایی( (gis وexcel می باشند. تحقیق دارای 1 سوال اصلی می باشد. سوال اصلی تحقیق عبارت است از : وضعیت کیفیت زندگی در شهرهای ایران در سالهای مورد مطالعه چگونه است؟ برای بررسی سوال تحقیق از روش تاکسونومی عددی استفاده شده است. بعد از استخراج داده از تکنیک تاکسونومی شهرهای طبقه بندی شده با استفاده از مقیاس لیکرت در غالب شهرهای طبقه خوب، متوسط بالا، متوسط، متوسط پایین و ضعیف قرارگرفته اند. تحقیق دارای 5 سوال فرعی نیز می باشد. برای بررسی سوالهای فرعی اول و دوم تحقیق از روش همبستگی پیرسن استفاده شده است. با استفاده از این روش میان متغییرهای تحقیق 30 بار همبستگی گرفته شده که از میان آنها 9 رابطه تائید و 21رابطه رد شده است. دامنه ضریب همبستگی های تائید شده از 0.35- تا 0.49- متفاوت می باشد. دامنه ضریب همبستگی های رد شده از 0.01 - تا 0.21 - متفاوت است. برای بررسی سوال فرعی سوم تحقیق از روش تاکسونومی عددی استفاده شده است. با استفاده از این تکنیک وضعیت شهرهای مناطق مختلف جغرافیایی بررسی شده است. برای بررسی سوال فرعی چهارم تحقیق از تکنیک ضریب آنتروپی استفاده شده است. نتایج حاصل شده از تکنیک ضریب آنتروپی در غالب 15 جدول ارائه شده است. نتایج 12 جدول از این 15 جدول نشان از حرکت وضع موجود به سمت تمرکز دارند. نتایج 3 جدول از 15 جدول نیز نشان حرکت وضع موجود به سمت عدم تمرکز دارد. دامنه تغییر ضریب آنتروپی در این 15 جدول از 1.5 تا 2.7 متفاوت است. برای پاسخ گویی سوال پنجم از تکنیک رتبه شهرها، 5 دفعه و در غالب 5 جدول و 5 شکل استفاده شده است. نتایج این تکنیک نشان می دهد که در سالهای مورد مطالعه رتبه حدود 90 درصد شهرها تغییر داشته و رتبه شهرهایی که تغییر نداشته است کمتر از ده درصد از کل شهرها می باشد. با توجه به این تفاسیر مشخص می شود که ابعاد مختلف کیفیت زندگی میان شهرهای مرکز استان تفاوت دارد و روند آن نیز بیشتر به سمت تمرکز بیشتر می باشد.